Chương 1: Giới thiệu về Python

📝 Python là gì?

Python là một ngôn ngữ lập trình bậc cao, được thiết kế với triết lý “đơn giản và dễ đọc”. Python được tạo ra bởi Guido van Rossum vào cuối những năm 1980 và chính thức ra mắt vào năm 1991.

Tại sao tên là “Python”?

Có thể bạn nghĩ tên này liên quan đến loài rắn python, nhưng thực tế Guido van Rossum đặt tên theo chương trình hài kịch “Monty Python’s Flying Circus” mà ông yêu thích.

Đặc điểm nổi bật của Python

1. Cú pháp đơn giản và dễ đọc

Python sử dụng cú pháp gần với ngôn ngữ tự nhiên:

# Python code
if age >= 18:
    print("Bạn đã đủ tuổi trưởng thành")
else:
    print("Bạn chưa đủ tuổi trưởng thành")

So sánh với C++:

// C++ code  
if (age >= 18) {
    cout << "Bạn đã đủ tuổi trưởng thành" << endl;
} else {
    cout << "Bạn chưa đủ tuổi trưởng thành" << endl;
}

2. Interpreted Language (Ngôn ngữ thông dịch)

Python được thực thi trực tiếp mà không cần biên dịch trước như C/C++:

# Viết code và chạy ngay lập tức
print("Hello, World!")  # Kết quả hiển thị ngay

3. Dynamically Typed (Kiểu dữ liệu động)

Bạn không cần khai báo kiểu dữ liệu:

# Python tự động nhận diện kiểu dữ liệu
name = "Nguyễn Văn A"    # String
age = 25                  # Integer  
height = 1.75            # Float
is_student = True        # Boolean

4. Cross-platform (Đa nền tảng)

Code Python chạy được trên:

• Windows
• macOS
• Linux
• Unix và nhiều hệ điều hành khác

🏗️ Lịch sử và phiên bản Python

Timeline quan trọng:

• 1989: Guido van Rossum bắt đầu phát triển Python
• 1991: Python 0.9.0 được phát hành
• 1994: Python 1.0 với nhiều tính năng mới
• 2000: Python 2.0 với garbage collection
• 2008: Python 3.0 - Phiên bản hiện đại
• 2020: Python 2.7 chính thức ngừng hỗ trợ

Python 2 vs Python 3

Khuyến nghị: Luôn học và sử dụng Python 3 (phiên bản 3.8+)

🌟 Tại sao nên học Python?

1. Dễ học dành cho người mới bắt đầu

# Chương trình đầu tiên - chỉ 1 dòng!
print("Xin chào, tôi đang học Python!")

2. Có cộng đồng lớn và tài liệu phong phú

• Hơn 300,000 packages trên PyPI
• Cộng đồng Stack Overflow lớn
• Tài liệu chính thức chi tiết
• Nhiều tutorial và khóa học miễn phí

3. Cơ hội việc làm cao

Theo khảo sát Stack Overflow 2023:

• Python là ngôn ngữ được yêu thích thứ 3
• Mức lương lập trình viên Python cao
• Nhu cầu tuyển dụng tăng 25% mỗi năm

4. Đa dạng ứng dụng

Python có thể làm được gần như mọi thứ!

🚀 Ứng dụng của Python

1. Web Development (Phát triển web)

Frameworks phổ biến:

• Django: Web framework full-stack
• Flask: Micro framework linh hoạt
• FastAPI: Modern API framework

Ví dụ: Instagram, Spotify, Pinterest sử dụng Django

2. Data Science & Analytics

Thư viện mạnh mẽ:

• Pandas: Xử lý dữ liệu
• NumPy: Tính toán khoa học
• Matplotlib/Seaborn: Visualization
• Scikit-learn: Machine Learning

Ứng dụng: Phân tích dữ liệu bán hàng, dự báo thời tiết

3. Artificial Intelligence & Machine Learning

Frameworks hàng đầu:

• TensorFlow: Google’s ML framework
• PyTorch: Facebook’s deep learning
• Keras: High-level neural networks

Ví dụ: ChatGPT, xe tự lái, nhận dạng hình ảnh

4. Automation & Scripting

# Ví dụ: Tự động gửi email hàng ngày
import smtplib
from datetime import datetime

def send_daily_report():
    """Gửi báo cáo hàng ngày tự động."""
    today = datetime.now().strftime("%d/%m/%Y")
    subject = f"Báo cáo ngày {today}"
    # Logic gửi email...
    print(f"Đã gửi báo cáo cho ngày {today}")

5. Game Development

Thư viện game:

• Pygame: 2D games
• Panda3D: 3D games
• Arcade: Modern 2D game framework

6. Desktop Applications

GUI frameworks:

• Tkinter: Built-in với Python
• PyQt/PySide: Professional GUIs
• Kivy: Cross-platform apps

⚖️ So sánh Python với ngôn ngữ khác

Python vs Java

Python vs JavaScript

Python vs C++

💡 Triết lý Python - The Zen of Python

Tim Peters viết “The Zen of Python” - 19 nguyên tắc thiết kế:

import this  # Chạy lệnh này để xem full text

Một số nguyên tắc quan trọng:

1. Beautiful is better than ugly - Đẹp tốt hơn xấu
2. Simple is better than complex - Đơn giản tốt hơn phức tạp
3. Readability counts - Khả năng đọc hiểu rất quan trọng
4. There should be one obvious way to do it - Nên có một cách rõ ràng để làm việc

🔍 Tìm hiểu thêm

Tài liệu chính thức

• Python.org - Trang chủ Python
• Python Documentation - Docs chính thức
• PEP Index - Python Enhancement Proposals

Cộng đồng Python Việt Nam

• Facebook: Python Vietnam
• Discord: Python VN
• PyConVN - Hội nghị Python VN

Khóa học và tutorial

• Real Python - Tutorial chất lượng cao
• Python.org Tutorial - Tutorial chính thức
• Codecademy Python - Interactive learning

📋 Tóm tắt chương

Những điều đã học

1. Python là gì: Ngôn ngữ lập trình đơn giản, dễ đọc, đa nền tảng
2. Lịch sử: Tạo bởi Guido van Rossum (1991), Python 3 là phiên bản hiện tại
3. Ưu điểm: Dễ học, cộng đồng lớn, ứng dụng đa dạng, cơ hội việc làm cao
4. Ứng dụng: Web, AI/ML, Data Science, Automation, Games, Desktop apps
5. So sánh: Đơn giản hơn Java/C++, chậm hơn nhưng development nhanh

Từ khóa quan trọng

• Python: Ngôn ngữ lập trình bậc cao
• Interpreted: Thông dịch, chạy trực tiếp
• Dynamic typing: Kiểu dữ liệu động
• Cross-platform: Đa nền tảng
• Zen of Python: Triết lý thiết kế Python

Checklist hoàn thành

• Hiểu Python là gì và lịch sử phát triển
• Nắm được ưu điểm của Python
• Biết các ứng dụng chính của Python
• So sánh được Python với ngôn ngữ khác
• Hiểu triết lý thiết kế Python

🧠 Bài tập củng cố

Để củng cố kiến thức đã học trong chương này, hãy hoàn thành các bài tập dưới đây.

• Bài tập Chương 1 »

➡️ Chương tiếp theo

Trong Chương 2: Cài đặt môi trường, chúng ta sẽ:

• Cài đặt Python trên máy tính
• Thiết lập môi trường phát triển
• Chạy chương trình Python đầu tiên
• Làm quen với Python IDLE và VS Code

Chuẩn bị cho chương sau:

• Chuẩn bị máy tính (Windows/macOS/Linux)
• Kết nối internet để download Python
• Sẵn sàng cho adventure đầu tiên! 🚀

📞 Hỗ trợ

Có câu hỏi về chương này?

• 🐛 Báo lỗi nội dung
• 💬 Thảo luận
• 📧 Email: tai.pm@example.com

Chương được cập nhật lần cuối: 03/07/2025